Monday, February 3, 2014

Avrupa ve Ege adları nereden geliyor

Europa, Tanrı Zeus tarafından kaçırılıyor

Europa, Doğu Akdeniz’de Fenike’de yaşayan çok güzel bir kızdır. Tanrı Zeus görüp aşık olduğu Europa'ya yaklaşabilmek için beyaz bir boğa kılığına girer. 



Europa sahilde arkadaşlarıyla eğlenirken, altın sarısı renkte boynuzları olan görkemli beyaz bir boğa görür. Çok beğendiği boğaya biner. Zeus’dan başkası olmayan boğa hemen dalgaların üstüne atılır ve genç kızı Girit’e götürür. Girit’te evlenen Europa ile Zeus’un 3 çocukları olur; Minos, Sarpedon, Rhadamanthys. Minos, Girit Adası'na hükmederek Minos Uygarlığı'nı başlatır. Sarpedon Lykia kralı olur. Rhadamanthys ise öldükten sonra yer altı dünyasında yargıç olur.

Europa ve beyaz boğa, Jean-François de Troy (1716)

Çapkın Zeus, Europa’yı başka bir kadın için terkedince Europa  Girit kralı ile evlenir. Zeus’un oğlu Minos, Girit kralı tarafından evlat edinilir. Sonrasında da Girit kralı olur. Minos babası Zeus’un öğütlerinin yardımıyla güçlü bir uygarlık kurar. Bu Avrupa kıtasının da ilk uygarlığıdır.

Girit Kralı Minos’un canavar oğlu Minotauros doğuyor

Bir gün Girit kralı Minos, deniz tanrısı Poseidon’dan kendisine kurban edeceği bir boğayı denizden çıkarıp vermesini ister. Verilen hayvan o kadar güzeldir ki Minos kurban etmeye kıyamaz ve onun yerine başka bir boğa kurban eder. 


Bu durumu farkeden Tanrı Poseidon çok kızar ve krala ders vermek için Minos’un karısını boğaya aşık eder. Boğa ile kralın karısından insan bedenli boğa başlı bir canavar olan Minotauros doğar.Kralın talimatıyla  mimar Daidalos, canavar için içinden hiçbir kimsenin çıkmayacağı Labyrinthos’u inşa eder. İnsan etiyle beslenen Minotauros buraya kapatılır.  



Atina Ktalı Aegeus

Bu arada Atina kralı Aegeus’un her yıl düzenlediği  Panathenaic oyunlarında, Girit kralı Minos’un oğlu Androgeus tüm yarışmaları kazanıyordu. Bu duruma çok kızan Atina Kralı Aegeus kıskançlıkla kral Minos’un oğlunu öldürür. Bunun üzerine Girit, Atina’ya savaş açar ve kenti kuşatır.  Savaşta Atina yenilince, Girit’te yaşayan boğa ve insan karışımı bir yaratık olan canavar Minotauros’ya her yıl 7 erkek 7 kadın kurban vermeyi kabul eder. Yıllarca bu kurala uyulur.   



Sonunda Atina kralı Aegeus’un oğlu Theseus bu canavarı öldürmeye karar verir. Atina kralı oğlu Theseus’u gemiyle yolcu ederken ondan şu istekte bulunur. Eğer sağ olarak geri dönersen direğine kara yelken yerine beyaz yelken çek ki gemini ufukta gördüğümde yaşadığını anlayayım. Theseus yelkenlisiyle Girit’e varır. Canavarın kapatıldığı, Daidalos tarafından çok karışık bir labirent gibi tasarlanmış bir yapı olan Labyrinthos’a gitmeden önce Girit halkının önünden geçirilir. 



Girit Kralının kızı Ariane, cesur Theseus’u görür görmez aşık olur. Ariane, Daidalos’un öğüdü doğrultusunda Theseus’un saraydan çıkış yolunu kolaylıkla bulabilmesi için bir yumak iplik verir. İpliğin ucunu girişe bağlamak yol boyunca da yumağın açılmasını kendi haline bırakmak yeterli olacaktır. Ariane, sevdiği Theseus’dan Girit’ten birlikte ayrılmaları ve kendisiyle evlenmesi konusunda söz alır. Labyrinthos’ta kahraman Theseus, Minotauros’u uykuda bulur. Onu toprağa bastırarak tek silahı olan yumruklarıyla öldürür. İpliği izleyerek çıkışı bulur. Ariane ile birlikte gemisine biner ve Atina’ya dönüş yoluna başlar. Naksos’da mola verirler. Orada Ariane uyur, uyandığında Theseus’un kendisini bırakarak gittiğini görür.  

Yorgunluktan bitkin düşmüş Theseus dönüş yolunda beyaz yelken çekmeyi unutur. Günlerdir gözü ufukta olan kral Aegeus, uzaktan gemiyi gördüğünde beyaz yelkenlerin açılmadığını farkedince, oğlunun acısıyla kendini uçurumdan denize bırakır ve bu sular o günden beri adını Kral Aegeus anısına Ege denizi olarak anılır. Theseus’da Atina kralı olur. Avrupa ve Ege adlarını bu mitolojik öyküden alırlar