Roman’lar, Hindistan'ın Pencap-Sind nehir havzası boyunca (Pakistan ve Afganistan) bulundukları bölgelerden 1050 civarında İran ve Anadolu üzerinden dünyaya yayılmış Hint-Avrupa kökenli bir halktır. Avrupa da bir dönem Roman’ların Mısır orijinli olduğu kabul edildiğinden kendilerine Gypsy (yada Gipsy) yada kıpti denmiştir. Çingene kelimesi de, Yunanca “tsinganos” kelimesinden türemiştir. Romani dilinde Rom koca, Romni de karı/eş anlamındadır. Roma kelimesi ise koca ve karı kelimelerinin ortak çoğul haliydi.
(Resimde MS
1000 yılında Asya ve Avrupa devletleri. Maviyle boyalı olanlar Türk devletleri.)
18. Yüzyıl Avrupa’sın da Roman’ların
Mısırlı Isis rahipleri soyundan geldikleri sanılıyordu. 1844 yılında August
Friedrich Pott Romani dilinin Sanskritçenin bir kolu olduğunu kanıtladı. Son
dönemde DNA testleri de bu tespiti doğruladı, böylece Romanların kuzey
Hindistan orijinli oldukları ortaya çıktı.
Gazneliler – Sindh ve Penjap dan çıkış
MS 1000 civarlarında bugünün Afganistan’ında hüküm sürmekte olan Türk devleti Gazneliler, Hindistan’a doğru yayılma politikası izlediler. 1027 yılında Gazneli Mahmut, Sind ve Pencap bölgelerini işgali etti. Bu seferler sırasında 500.000 Hintli Romanı esir aldığı ve köle olarak ülkesine götürdüğü bilinmektedir. Roman’ların yerlerinden edilmeleri ve gezginlikleri böyle başlamıştır.
Büyük Selçuklular – Anadolu’ya sürülüş
1040 yılında
iki Türk ve müslüman devlet Büyük Selçuklular ve Gazneliler karşı karşıya
geldi. Büyük Selçuklular, Gaznelileri Dandakan savaşında yenerek Horasan
bölgesine hakim oldular. Savaşta dağılan köle Hint(Roman) askerleri Doğu
Ermenistan’a yerleşti.
1045'te Bizans’lılar Kars
yakınındaki Ani'yi zaptedip Ermeni devletine son verince savunmasız kalan
bölge, 1064'te Büyük Selçuklu sultanı Alparslan'a teslim olmuştur. Selçuklular,
Hint(Roman) askerleriyle yanlarındaki aileleri ve Ermenileri Bizans’ın kontrolü
altındaki Anadolu’ya sürdüler.
1071 yılında Büyük Selçuklu Hakanı
Alpaslan’ın Malazgirt zaferinin ardından Selçuklular Anadolu’ya hızla hakim
oldular.
Anadolu’dan Avrupa’ya yayılış
İki yüzyıl boyunca Anadolu’da yaşayan Roman’ların bir bölümü 13. yüzyılda Boğazları geçerek Balkanlara yerleşti. 1370'te Eflak'a geçen Roman’lar bu asrın sonlarında Erdel'e göçtüler. Almanya'da ilk olarak 1417'de, Fransa'da 1427 de, İtalya'da 1433 de görüldüler. İngiltere'ye geçişleri 14.yüzyılda, Amerika'ya gitmeleri ise 19.yüzyıldadır. Köleliğin kaldırıldığı 1864 yılına kadar çoğunluk köleliğin hala geçerli olduğu Balkanlarda, doğu Avrupa’da ve Romanya’da yaşıyorlardı.
1971 yılında Dünya Romani'ler kongresinde kabul edilen bayrakları.